به گزارش روشنفکر
روز قبل «جان جی. هاپفیلد» (John J. Hopfield) و «جفری ای. هینتون» (Geoffrey E. Hinton) که او را «پدرخوانده هوش مصنوعی» مینامند، جایزه نوبل فیزیک ۲۰۲۴ را دریافت کردند. هینتون با نیویورکتایمز مصاحبه جدیدی کرده و درمورد این جایزه و نقشش در گسترش هوش مصنوعی امروزی سخن بگویید کرده است.
نیویورکتایمز بعد از این که پدرخوانده هوش مصنوعی جایزه نوبل فیزیک را دریافت کرد، تلفنی با او مصاحبه کرد. این جایزه برای فناوری با نام «شبکه هاپفیلد» که دکتر هاپفیلد اغاز دهه ۱۹۸۰ گسترش داد و تکنیک مرتبطی با نام «ماشین بولتسمان» که هینتون سالهای سپس به ساخت آن پشتیبانی کرد، به این دو دانشمند اعطا شده است.
مصاحبه دانشمند برنده جایزه نوبل فیزیک با نیویورکتایمز
ابتدای این مصاحبه از هینتون پرسیدند واکنشش به برنده شدن جایزه نوبل فیزیک چه می بود، او او گفت:
«شوکه و شگفتزده و مبهوت شدم. اصلاً انتظارش را نداشتم.»
هینتون در جواب به سؤالی درمورد ربط شبکههای عصبی و فیزیک گفت:
«شبکههای هاپفیلد و پیشرفت زیاد تر آن با نام ماشینهای بولتسمان بر پایههای فیزیک محکم بودهاند. شبکههای هاپفیلد از تابع انرژی منفعت گیری میکردند و ماشینهای بولتسمان از ایدههایی از فیزیک آماری منفعت گیری میکرد؛ به این علت آن مرحله در گسترش شبکههای عصبی تا حد بسیاری به فیزیک وابسته بوده.»
او درمورد تفاوت تکنیک مورداستفاده برای ساخت هوش مصنوعی او گفت:
«اما برای ساخت هوش مصنوعی از تکنیک کاملاً متغیری به نام «بعدانتشار کردن» (Backpropagation) منفعت گیری شده است که کمتر به فیزیک ربط دارد.»
هینتون که مطابق گزارش نیویورکتایمز شوخطبع است، ابتدای این مصاحبه حرف های می بود BBC چشم به راه مصاحبه با اوست؛ به همین علت سخن بگویید با خبرنگار این نشریه را عقب انداخته می بود. در بخشی از مصاحبه نیز از هینتون خواسته میشود توضیحات سادهتری درمورد ربط «ماشین بولتسمان» و تکنیک «بعدانتشار کردن» بدهد.
او در جواب به این خواست میگوید:
«یاد سخن «ریچارد فاینمن» [فیزیکدان] زمان دریافت جایزه نوبل افتادم. خبرنگاری از او سوال کرد: «پروفسور، میتوانید در عرض چند دقیقه توضیح بدهید برای چه چیزی برنده جایزه نوبل شدهاید؟» و فاینمن جواب داد: «اگر بتوان آن را در چند دقیقه توضیح بدهم، قیمت جایزه نوبل را نداشته».
متأسفم بیبیسی مجدد دارد تماس میگیرد. خداحافظ!»
بعد از چند لحظه، مصاحبه ادامه اشکار میکند. در ادامه هینتون درمورد اهمیت ماشین بولتسمان در گسترش هوش مصنوعی امروزی سخن بگویید میکند و میگوید:
«من همانند آنزیم به آن نگاه میکنم. آنزیم حتی اگر بخشی از راهحل نهایی نباشد، شما را از مانع ها عبور میدهد. ماشینهای بولتسمان نیز همانند آنزیم بودهاند و ما را از مانع که «چطور شبکههای عصبی عمیق را آموزش دهیم؟» عبور دادهاند و آموزش آنها را آسانتر کردند و وقتی که نحوه آموزش داده به شبکههای عصبی را یاد گرفتیم، دیگر به ماشین بولتسمان نیازی نداشتیم.»
انتهای این مصاحبه، از دکتر هینتون پرسیدند دریافت جایزه نوبل فیزیک برای این چنین دستاوردی شگفت نیست، او او گفت اگر جایزهای برای علوم کامپیوتر وجود داشت، کوششهای ما بهوضوح بهتر دیده میشد. او این چنین در جواب به این سوال که بهگفتن برنده جایزه نوبل برای پشتیبانی به ساخت فناوری که «اکنون نگرانید خطر جدی برای بشریت تشکیل کند،» چه احساسی دارید، جواب داد:
«داشتن جایزه نوبل میتواند به این معنی باشد که مردم مرا [وقتی درمورد خطرات آینده هشدار میدهم،] جدیتر بگیرند.»
دکتر هینتون سال ۲۰۱۹ نیز بهگفتن بخشی از گروهی سهنفره توانسته می بود جایزه تورینگ را کسب کند که زیاد تر «جایزه نوبل محاسبات» نامیده میشود.
دسته بندی مطالب