به گزارش روشنفکر
مطابق نتایج یک مطالعه تازه، کلونی‌های مورچه‌ها کشاورزی قارچ را ۶۶ میلیون سال پیش و بعد از برخورد سیارکی که دایناسورها را منقرض کرد اغاز کردند. این برخورد یک انقراض جمعی را رقم زد، اما این چنین شرایط مناسبی را برای رشد قارچ‌ها فراهم ساخت. مورچه‌ها کشت قارچ‌ها و یک همکاری فرگشتی را تشکیل کردند که تا به امروز نیز ادامه دارد.
دانشمندان موزه تاریخ طبیعی اسمیتسونین در آمریکا داده‌های ژنتیکی صدها گونه قارچ و مورچه را مطالعه و درخت‌های تکاملی زیاد دقیقی تهیه کرده‌اند. آن‌ها با قیاس این درخت‌ها توانستند یک خط وقتی فرگشتی از کشاورزی مورچه‌ها به‌دست آورند و تعیین کنند که مورچه‌ها چه وقتی اغاز به کشت قارچ کردند.
مورچه‌ها از زیاد قبل‌تر از اشکار شدن انسان‌ها کشاورزی می‌کردند. نزدیک به ۲۵۰ گونه گوناگون مورچه در قاره آمریکا و جزایر کارائیب قارچ‌ها را کشت می‌کنند. پژوهشگران این مورچه‌ها را بر پایه استراتژی کشت در چهار سیستم کشاورزی دسته‌بندی می‌کنند. مورچه‌های برگ‌بُر گسترش یافتهترین استراتژی را دارند. آن‌ها تکه‌های تازه گیاهان را برای نگه داری قارچ‌های خود جمع می‌کنند و قارچ‌ها نیز در عوض غذایی به‌نام «گونگیلیدیا» (gongylidia) تشکیل می‌کنند. این غذا سوخت ملزوم برای کلونی‌های میلیونی برگ‌بُرها را فراهم می‌کند.
دانشمندان اسمیتسونین دهه‌ها به جمع‌آوری مثالهای ژنتیکی برای این مطالعه پرداخته بودند. آن‌ها هزاران نمونه از مورچه‌ها و قارچ‌هایی که کشت می‌کنند جمع کردند، چون شناسایی الگوها و چگونگی تکامل این ربط در طول زمان نیازمند داده‌های زیاد است. این بزرگ‌ترین مجموعه داده‌ای است که از مورچه‌های کشاورز و قارچ‌ها تهیه شده.
تعیین خط وقتی کشاورزی مورچه‌ها
دانشمندان از مثالهای خود برای توالی‌یابی داده‌های ژنتیکی ۴۷۵ گونه گوناگون قارچ (۲۸۸ تا از آن‌ها را مورچه‌ها کشت می‌دادند) و ۲۷۶ گونه گوناگون مورچه (۲۰۸ تا از آن‌ها قارچ کشت می‌دادند) منفعت گیری کردند. این دانشمندان را قادر ساخت تا درخت‌های فرگشتی دو گروه را تهیه کنند. قیاس گونه‌های قارچ وحشی و خویشاوندان کشت‌شده‌شان اشکار می‌کرد که مورچه‌ها کشت قارچ‌های معین را از چه وقتی اغاز کردند.
داده‌ها نشان می‌دادند که مورچه‌ها و قارچ‌ها ۶۶ میلیون سال است که با یکدیگر پیوند خورده‌اند. این تقریباً مصادف است با آخر دوره کرتاسه که یک شهاب‌سنگ بزرگ به زمین برخورد کرد. این برخورد اتمسفر را پر از غبار کرد و نور خورشید مسدود شد. فتوسنتز برای سال‌ها متوقف گردید و یک اتفاقات انقراض جمعی اغاز شد که تقریباً نیمی از گونه‌های زمین را محو کرد.
اما این اتفاقات جهت رونق قارچ‌ها شد. این ارگانیسم‌ها با مصرف باقی مانده زیاد گیاهان روی زمین به‌طور بی‌سابقه‌ای رشد کردند. همزمان که دایناسورها داشتند منقرض می‌شدند، دوران طلایی قارچ‌ها فرارسید.
تعداد بسیاری از این قارچ‌ها با مصرف برگ‌های درحال تجزیه رشد می‌کردند و همین علتارتباط نزدیک‌شان با مورچه‌ها شد. این حشرات قارچ‌ها را برای غذا کشت می‌دادند و در میانه انقراض گونه‌ها، به این جانداران سرسخت اتکا کردند.
یافته‌های دانشمندان مشخص می کند که تقریباً ۴۰ میلیون سال دیگر طول کشید تا مورچه‌ها به کشاورزی پیچیده‌تر برسند. این کشاورزی پیشرفته از تقریباً ۲۷ میلیون سال پیش اغاز شد. در این دوران، سرد شدن سریع اقلیم همه زیستگاه‌های زمین را تحت‌تأثیر قرار داد.
در آمریکای جنوبی، زیستگاه‌های خشک‌تر، همانند ساواناها و علفزارها، بین نواحی بزرگ جنگل‌های مرطوب و گرمسیری شکاف تشکیل کردند. مورچه‌ها با بردن قارچ‌ها از جنگل‌های مرطوب به نواحی خشک‌تر، آن‌ها را از جمعیت‌های وحشی‌شان جدا کردند. این قارچ‌های جداشده برای ادامه بقا در آب‌وهوای خشک کاملاً به مورچه‌ها متکی شدند و راه برای گسترش کشاورزی پیچیده‌تر، همانند روش مورچه‌های برگ‌بُر، هموار شد.
مورچه‌ها قارچ‌ها را به همان روشی اهلی کردند که که انسان‌ها محصولات خود را. اکنون این دستاورد شگفت‌انگیز دانشمندان مشخص می کند که این فرایند از چه وقتی اغاز شد و چطور تکامل یافت. آن‌ها یافته‌های خود را در ژورنال Science انتشار کرده‌اند.
دسته بندی مطالب