به گزارش روشنفکر
ایالات متحده و اتحاد جماهیر شوروی طراحان و تولیدکنندگان مهم جت های جنگنده در دوران جنگ سرد بودند. آنها پیشگام تعداد بسیاری از جت های جنگنده پیشرو در جهان بودند – که تعداد بسیاری از آنها امروزه در حال منفعت گیری (و حتی تشکیل) می باشند. در حالی که جت های جنگنده آمریکایی همانند F-16 طبق معمولً برتر از همتایان شوروی خود در نظر گرفته می شوند، جت های شوروی محبوبیت خود را ثابت کرده و به طور گسترده صادر شدند. در اینجا پنج مورد از برترین جنگنده های آمریکا و شوروی در دوران جنگ سرد را معارفه می کنیم.
۱- Mikoyan MiG-29
بیشتر از ۱,۶۰۰ فروند میگ-۲۹ تشکیل شد
اولین پرواز | ۱۹۷۷ |
نقش | برتری هوایی، چند منظوره |
آخر تشکیل | در حال تشکیل به شکل محدود |
جت MiG-29 یکی از نمادین ترین جنگنده های شوروی در اواخر دوران جنگ سرد می بود و هم چنان در سراسر جهان (از جمله اوکراین) مورد منفعت گیری قرار می گیرد. MiG-29 برای مقابله با جنگنده های زیاد توانمند F-15 Eagle و F-16 Fighting Falcon ساخته شده و اولین بار در سال ۱۹۸۳ داخل خدمت شد.
این جنگنده که در ابتدا به گفتن یک جنگنده برتری هوایی طراحی شد، در طول سال ها زیاد تر به یک جنگنده چند منظوره تبدیل شده است.
MiG-29 ها در روسیه به مقدار بسیاری با خانواده سوخو Su-27 (شامل Su-30، Su-34 و Su-35) جانشین شده اند. انواع مدرن روسی MiG-29 شامل نسخه ناونشین MiG-29K و MiG-35 است که مورد تازه با مقصد صادرات طراحی و ساخته شد اما در این عرصه ناکامی خورد (جنگنده ای که تا بحال هیچ خواست خارجی دریافت نکرده است).
۲- F-16 Fighting Falcon
بیشتر از ۴,۶۰۰ فروند اف-۱۶ تشکیل شده است
اولین پرواز | ۱۹۷۴ |
نقش | چند منظوره |
آخر تشکیل | در حال تشکیل محدود |
F-16 Fighting Falcon احتمالا موفق ترین جت جنگنده اواخر جنگ سرد در ناوگان هوایی ایالات متحده باشد. اف-۱۶ یک جنگنده چند منظوره مافوق صوت تک موتوره بوده و هم چنان در حال تشکیل (فقط برای صادرات) است.
تازه ترین نوع این جنگنده، F-16 Block 70، تفاوتی همانند شب و روز با نسخه های اورجینال دارد. نزدیک به ۵۰ سال بعد از اولین پرواز، برخی از کشورها (همانند اوکراین، آرژانتین، بلغارستان و اسلواکی) تصمیم بروزرسانی و ترقی نیروی هوایی خود را با در اختیار گرفتن جنگنده های مدرن اف-۱۶ دارند.
F-16 یک هواپیمای همه کاره و کوچک است. این جنگنده محبوب ترین جت جنگنده در حال خدمت در جهان است که بیشتر از ۲,۰۰۰ فروند از آن تا این مدت در حال خدمت می باشند. F-16 دارای یک تاریخچه رزمی برجسته است و تنها یک مورد تایید شده از ناکامی آن در نبردهای هوا به هوا و سقوط وجود دارد.
با ورود قریب الوقوع F-16 به اوکراین، صحنه برای این جنگنده آمریکایی آماده شده است تا یک بار دیگر با دشمنان قدیمی دوران جنگ سرد خود – Su-27 (و مشتقات) و MiG-29 (و مشتقات) روبرو شود. با این حال، در نیروی هوایی اوکراین، F-16 های اهدایی (که زیاد تر در زمان جنگ سرد ساخته شده اند) همراهان عجیبی خواهند داشت – سو-۲۷، سو-۲۴، سو-۲۵ و میگ-۲۹ که جنگنده های اوکراینی میراث اتحاد جماهیر شوروی می باشند.
۳- Mikoyan-Gurevich MiG-21/Chengdu J-7
بیشتر از ۱۳,۰۰۰ فروند MiG-21/Chengdu J-7 تشکیل شد
اولین پرواز | ۱۹۵۵ |
نقش | جنگنده/ رهگیر |
آخر تشکیل | ۱۹۸۵ (نسخه J-7 در سال ۲۰۱۳) |
MiG-21 “Fishbed” یکی از پرتولیدترین و پرکاربردترین جت های جنگنده دوران جنگ سرد است. نزدیک به ۱۰,۵۰۰ فروند MiG-21 (از جمله آنهایی که تحت لیسانس در هند تشکیل می شوند) و بیشتر از ۲,۴۰۰ نسخه تحت لیسانس از این جنگنده تحت نام Chengdu J-7 در چین تشکیل شد. در طول سال ها، نزدیک به ۶۰ سرزمین این جنگنده را به خدمت گرفته اند.
MiG-21 اولین بار در سال ۱۹۵۵ پرواز کرد و تا سال ۱۹۸۵ در تشکیل باقی ماند، در حالی که J-7 چینی تا سال ۲۰۱۳ تشکیل می شد (آخرین مدل های تولیدی به بنگلادش صادر شد). میگ-۲۱ در تعداد بسیاری از نیروهای هوایی کشورهای در حال گسترش در سراسر جهان (به اختصاصی در آفریقا) در خدمت باقی می ماند. هند (جایی که این جنگنده ها با گفتن تابوت پرنده شناخته می شوند) تلاش می کند تا آخرین فروندهای این جنگنده را بازنشسته کند.
۴- F-4 Phantom II
بیشتر از ۴۰۰۰ فروند F-4 Phantom II تشکیل شد
اولین پرواز | ۱۹۸۵ |
نقش | رهگیر، جنگنده-بمب افکن |
آخر تشکیل | ۱۹۸۱ |
جنگنده F-4 Phantom II ساخت مک دانل داگلاس یکی از نمادین ترین جت های جنگنده ایالات متحده در اواسط دوران جنگ سرد است. این جنگنده یک هواپیمای رهگیر و جنگنده مافوق صوت دوربرد است که برای اولین بار در سال ۱۹۶۱ داخل خدمت نیروی دریایی شد.
فانتوم به علت شدت بالای خود (بیشتر از ۲.۲ ماخ) مورد دقت قرار گرفته است. جت های جنگنده بعدی ایالات متحده کند شده اند (اف-۳۵ حداکثر شدت ۱.۶ ماخ را دارد). فانتوم هم چنان در خدمت است، اما آخرین روزهای دوران خدمتش را سپری می کند. کره جنوبی آخرین فانتوم خود را در اغاز سال ۲۰۲۴ بازنشسته کرد و سپس یونان نیز راه این سرزمین را جستوجو کرد. این کار علتشده است که ترکیه و ایران به گفتن آخرین دارندگان فانتوم های فعال در جهان باقی بمانند.
۵- Su-27 Flanker
بیشتر از ۶۸۰ فروند Su-27 Flanker تشکیل شد (غیر از نسخه های اشتقاقی)
اولین پرواز | ۱۹۷۷ |
نقش | چندمنظوره/ برتری هوایی |
آخر تشکیل | ۲۰۱۰ (حاضر تنها در نسخه های اشتقاقی) |
خانواده Su-27 Flanker احتمالا رایج ترین جت جنگنده مورد منفعت گیری در جنگ اوکراین امروزی باشد. در حالی که اوکراین نسخه قدیمیتر Su-27 Flanker را در اختیار دارد، ستون فقرات جنگنده های نیروی هوایی روسیه از انواع مدرنتر Su-30/Su-34/Su-35 راه اندازی شده است که نسخه های ارتقا یافته فلنکر می باشند.
فلنکر به گفتن یک رقیب مستقیم برای جت های جنگنده بزرگ ایالات متحده همانند F-14 Tomcat و F-15 Eagle در اواخر جنگ سرد ساخته شد. این هواپیما برای ماموریت های برتری هوایی طراحی شده و مکمل میگ-۲۹ می بود.
برای سالها، صادرات جتهای جنگنده روسیه قسمت عمدهای از سود صنعت صادرات تسلیحات روسیه می بود. با این حال، صادرات فلنکر و دیگر جتهای جنگنده های روسی در سالهای تازه به شدت سقوط کرده است. مشتق چینی فلانکر نیز Shenyang J-11 نام دارد که در چین ساخته می شد.
دسته بندی مطالب