به گزارش روشنفکر
AMD Zen 5 معماری نسل بعدی پردازنده‌های رایزن است که به گمان زیادً نیمه دوم سال میلادی جاری از راه می‌رسند. مطابق ادعای AMD، پردازنده‌های نسل بعدی پیشرفت قابل‌توجهی در اجرای تسک‌های سنگین خواهند داشت و پردازش‌های موازی را نیز به‌خوبی انجام خواهند داد. این چنین این شرکت ادعا می‌کند این پردازنده‌ها در رده بهترین قطعات بازار وجود خواهند داشت و پردازنده‌های نسل چهاردهم اینتل را کنار می‌زنند. بااین‌حال تا پیش از اراعه رسمی این قطعات، نمی‌توان درمورد کارکرد این پردازنده‌ها نظر قطعی داد. در ادامه زیاد تر درمورد مشخصات نسل بعدی قطعات AMD سخن بگویید می‌کنیم؛ تا انتها همراه دیجیاتو باشید.
تاریخ معارفه Zen 5
شرکت AMD ژانویه امسال قبول کرد نسل تازه پردازنده‌ها در نیمه‌دوم ۲۰۲۴ اراعه می‌شود. این شرکت چهار تراشه از سری رایزن ۹۰۰۰ (شامل Ryzen 9 9950X ،Ryzen 9 9900X ،Ryzen 7 9700X ،Ryzen 5 9600X) در ۳۱ ژوئیه امسال اراعه خواهد کرد و ماه‌های آینده نیز به گمان زیادً نوبت دیگر پردازنده‌ها، ازجمله تراشه‌های X3D، می‌رسد.
برخی کارشناسان اعتقاد دارند AMD به‌علت رقابت با اینتل دیگر پردازنده‌هایش را سریعتر معارفه می‌کند؛ در نتیجه گمان می‌رود تراشه‌های X3D تا قبل از سپتامبر (شهریور-مهر) از راه برسند و دیگر پردازنده‌ها نیز قبل از معارفه Lunar Lake و Arrow Lake اینتل معارفه شوند.
مشخصات Zen 5
پیش‌ازاین، AMD مشخصات چهار پردازنده رایزن ۹۰۰۰ را در Computex 2024 تشریح کرده می بود؛ جایی که با قیاس تعداد هسته‌ها و کلاک اسپید پردازنده‌ها، درمورد بهبود کارکرد و تحکیم IPC (ارتباطات بین‌پردازشی) در معماری تازه سخن حرف های می بود.
آخرین مطالب
| Ryzen 9 9950X | Ryzen 9 9900X | Ryzen 9 9700X | Ryzen 9 9600X | |
| هسته‌ها / رشته‌ها | ۱۶/۳۲ | ۱۲/۲۴ | ۸/۱۶ | ۶/۱۲ |
| کلاک اسپید پایه | ۴.۳ گیگاهرتز | ۴.۴ گیگاهرتز | ۳.۸ گیگاهرتز | ۳.۹ گیگاهرتز |
| کلاک اسپید قوی | ۵.۷ گیگاهرتز | ۵.۶ گیگاهرتز | ۵.۵ گیگاهرتز | ۵.۴ گیگاهرتز |
| حافظه‌های L2 + L3 | ۸۰ مگابایت | ۷۶ مگابایت | ۴۰ مگابایت | ۳۶ مگابایت |
| توان حرارتی | ۱۷۰ وات | ۱۲۰ وات | ۶۵ وات | ۶۵ وات |
پردازنده‌های معارفه‌شده رایزن ۹۰۰۰ و تراشه‌های رایزن ۷۰۰۰ در تعداد بسیاری از آیتم‌ها همانند مقدار حافظه نهان، تعداد رشته‌ها و شدت کلاک مشخصات یکسانی دارند اما تفاوت مهم در مقدار مصرف انرژی آن‌ها است؛ جایی که اکثر پردازنده‌ها توان حرارتی کمتری نسبت به نسل قبل دارند و فقط رایزن ۹ 9950X از توان حرارتی ۱۷۰ واتی (شبیه رایزن ۹ 7950X) برخوردار است. بااینکه اعداد و رقم های این قسمت امکان پذیر در بازدید فیزیکی تحول کند، در هرصورت بهبود کارایی پردازنده‌ها و پیشرفت معماری Zen 5 را نشان خواهند داد.
اما مطابق برخی شایعه ها، AMD احتمالا توان حرارتی بالاتری را برای Ryzen 7 9700X در نظر بگیرد. توان حرارتی جاری این پردازنده ۶۵ وات بوده و با افزایش احتمالی آن به ۱۲۰ وات، تفاوت فنی بین این پردازنده و تراشه‌های X3D (با معماری Zen 4) افت می‌یابد و در اجرای تسک‌ها سطح کارکرد نزدیک‌تری خواهند داشت. افزایش توان حرارتی می‌تواند کارکرد پردازنده را تحکیم کند اما زمان AMD (باتوجه‌به زمان اراعه) برای اعمال این چنین تغییرات مهمی محدود است و همین نوشته می‌تواند نتیجه‌‌ای خلاف خواسته‌های AMD به‌جستوجو داشته باشد؛ در نتیجه امکان پذیر بعد از اراعه اولیه این پردازنده به‌جای اعمال تغییرات ناگهانی، ناظر معارفه نسخه پرقدرت Ryzen 7 9700X باشیم.
برخلاف پردازنده‌های تازه Arrow Lake اینتل، AMD به لطف معماری Zen 5 هم چنان از قابلیت SMT (چندریسمانی هم‌زمان) حمایتمی‌کند و با افزایش دقت کارکرد رشته‌ها و تأخیر در جواب‌دهی، توانسته کارکرد کلی رشته‌ها را بهبود ببخشد. همین‌طور پردازنده‌های Zen 5 به معماری گرافیکی RDNA 3.5 مجهزند که کارکرد گرافیکی بهتری نسبت به نسل قبل خواهند داشت؛ هرچند انگارً اختلاف فنی آن‌ها زیاد نخواهد می بود.
سوکت AM5
برخلاف اینتل که در طراحی سوکت طبق معمولً از دو یا بعضی اوقات سه نسل حمایتمی‌کند، پلتفرم سخت‌افزاری رایزن سازگاری خوبی با عموم پردازنده‌ها دارد؛ برای مثال کاربران نسل اول تراشه‌های رایزن می‌توانستند با یک آپدیت ساده بایوس و بدون تحول و معاوضه قطعه‌ای، سخت‌افزار خودشان را به پردازنده‌های نسل سوم یا پنجم رایزن ارتقا بدهند.
رونمایی از سوکت AM5 در پاییز ۲۰۲۲ نیز در ادامه همین مسیر می بود و معماری Zen 5 نیز همانند Zen 4 از همان سوکت منفعت گیری خواهند کرد؛ در نتیجه افراد که مادربردهای X670E، X670 یا B650 دارند، می‌توانند سخت‌افزار خودشان را به سطح پردازنده‌های Zen 5 ارتقا بدهند و فقط با به‌روزرسانی بایوس، از مزایای آن منفعت‌مند شوند.
در ایونت Computex 2024، از چیست‌های مادربرد X870 و X870E برای پردازنده‌های سری Ryzen 9000 رونمایی شد. این چیپست‌ها با استاندارد USB4 اراعه خواهد شد و گواهی PCI Express 5.0 نیز به قابلیت‌های گرافیکی و ذخیره‌سازی آن‌ها ربط دارد. این چنین این چیپست‌ها با حمایتاز فرکانس‌های بالاتر، نوید کارکرد بهتر پردازنده‌های آینده را خواهند داد.
کارکرد Zen 5
داده‌های منتشرشده از کارکرد Zen 5، خبر از ترقی کارکرد این معماری می‌دهد. باتوجه‌به رقم های اراعه‌شده، انتظار می‌رود پردازنده‌های دارای این معماری میانگین ۱۶ درصد افزایش IPC را توانایی کنند، حتی در برخی برنامه‌ها این عدد می‌تواند به ۳۵ درصد برسد. این چنین AMD ادعا می‌کند رایزن ۹ 9950X در قیاس با اینتل Core i9-14900K، تا ۵۶ درصد بهتر تسک‌های بلندر را پردازش می‌کند.
در اجرای گیم نیز داده‌ها از برتری ۴ تا ۲۳ درصدی 9950X نسبت به 14900K خبر خواهند داد. این چنین در اجرای قابلیت‌های مبتنی‌بر AI نیز پردازنده‌های رایزن سریع تر عمل می‌کنند. در واقع ضمانت AMD برای به‌کارگیری تازه ترین فناوری‌ها است که این رقم های را ثبت کرده و عموم کاربران را نسبت به پردازش و اجرای بازی‌ها امیدوار می‌کند. یقیناً باید چشم به راه اراعه رسمی این قطعات ماند تا ببینیم کارکرد و آمار آن‌ها در بنچمارک‌ها چطور خواهد می بود.
حافظه کَش سهبعدی
وجود حافظه سهبعدی (3D V-Cache) در پردازنده‌های AMD از Ryzen 7 5800X3D اغاز شد و در ادامه با Ryzen 7 7800X3D توانست کیفیت مورد نظر کاربران در پردازش و اجرای بازی‌ها را فراهم کند. در مصاحبه تازه، دونی ولیگروسکی (Donny Woligroski) نیز پافشاری کرد که AMD نسخه‌های X3D پردازنده‌های Zen 5 را تحکیم می‌کند تا کاربران با عملکردی فراتر از Zen 3 و Zen 4 مواجه شوند.
گمانه‌زنی‌ها حاکی از آن است که AMD به گمان زیادً چیپلت خود را برای مطمعن از در دسترس بودن حافظه کَش اضافی در همه مدل‌ها تحول خواهد داد و انگارً ناظر پیشرفت‌هایی، همانند افزایش شدت کلاک، نیز خواهیم می بود.
شرکت AMD با Zen 5 می‌تواند نقش جدیدی در دنیای فناوری و سخت‌افزار بازی کند و درصورتی‌که رقم های و داده‌های اشاره‌شده در این نوشته درست باشند، می‌توان ادعا کرد Zen 5 می‌تواند مهره تأثیرگذاری در تعیین جایگاه این شرکت باشد.
دسته بندی مطالب