تلسکوپ فضایی جیمز وب عکس شگفت‌انگیزی از تولد یک ستاره را انتشار کرد_روشنفکر

در هر عکس تلسکوپ جیمز وب از فضا، ماده و انرژی به طوری دیدنی با هم تعامل دارند و جزئیاتی بیشتری از تصاویر تلسکوپ‌های دیگر برای ما آشکار می‌شود. در تصویری تازه، ستاره‌ای می‌بینیم که فقط ۱۰۰ هزار سال از تولد آن قبل است.

این ستاره L1527 نام دارد. بااینکه ۱۰۰ هزار سال زمان بسیاری به‌ نظر می‌رسد، تا این مدت فرایند تولد این ستاره تکمیل نشده و اطراف آن را ابرهای مولکولی فراگرفته‌اند. بازدید این ستاره یکی از دلایلی است که ناسا (با همکاری آژانس‌های فضایی اروپا و کانادا) جیمز وب را ساخته‌اند. این تلسکوپ می‌تواند داخل ابرهای گاز و غبار را ببیند و اولین مرحله های شکل‌گیری ستاره‌ها را آشکار کند.

دانشمندان عکس تولد این ستاره را با منفعت گیری از ابزار فروسرخ میانی (MIRI) گرفته‌اند. این پیش‌ستاره تا این مدت درحال‌رشد است و مواد داخل دیسک پیش‌سیاره‌ای اطراف خودش را جذب می‌کند. این دیسک را می‌توانیم به‌صورت خطی نسبتاً تاریک و افقی در مرکز عکس ببینیم.

تولد یک ستاره

این پیش‌ستاره ستاره‌ دنباله مهم نیست؛ به همین علت برخلاف خورشید، نور آن حاصل هم‌جوشی هسته‌ای نیست. یقیناً به گمان زیادً اندکی هم‌جوشی دوتریم در هسته آن در جریان باشد. انرژی این ستاره از گرانش آن می‌آید که مواد نزدیک خودش را فشرده و گرم می‌کند. این چنین مواد ورودی با گازهای حاضر برخورد می‌کنند و امواج شوک تشکیل می‌شود. انرژی این برخوردها ستاره و گازهای اطرافش را روشن می‌کند.

این پیش‌ستاره با جذب مواد زیاد تر میدان مغناطیسی قدرتمندی می‌سازد. ترکیب این میدان مغناطیسی با دَوران ستاره علتمی‌شود مواد اطراف ستاره به بیرون پرتاب شوند.

با افزایش جرم ستاره، بخشی از این جرم به‌صورت جت‌های زیبایی که در این عکس همانند ساعت شنی به‌ نظر می‌رسند، از قطب‌های ستاره به بیرون پرتاب می‌شود. این جت‌ها شوک‌های قوسی در مواد اطراف ستاره تشکیل می‌کنند که به‌صورت ساختارهایی رشته‌ای قابل‌مشاهده می باشند.

در محیط اطراف ستاره، هیدروکربن‌های آروماتیک چندحلقه‌ای (PAH) وجود دارد. PAHها ترکیباتی ارگانیک می باشند که در کیهان به‌ مقدار زیاد وجود دارند و احتمالا یکی از عوامل شکل‌گیری حیات روی زمین بوده‌اند. آن‌ها در این عکس با رنگ آبی در ساختارهای رشته‌ای دیده خواهد شد.

ناحیه قرمز مرکز عکس یک لایه‌ ضخیم گاز و غبار اطراف ستاره است که با انرژی ستاره می‌درخشد. ترکیبی از مواد گوناگون در ناحیه سفید بین قسمت‌های قرمز و آبی وجود دارد؛ ازجمله مقدار بسیاری از PAHها، گازهای یونیزه‌شده همانند نئون و هیدروکربن‌های دیگر.

با گذشت زمان، جریان‌های خروجی قوی پیش‌ستاره اطراف آن را از گاز و غبار پاک می‌کنند و فقط دیسکی پیش‌سیاره‌ای دور آن باقی می‌ماند. درنهایت، این ستاره تبدیل به ستاره دنباله مهم (همانند خورشید) می‌شود و به‌سادگی می‌توان آن را رصد کرد. با گذشت زمان، سیستم سیاره‌ای این ستاره شکل خواهد گرفت.

این اولین‌ باری نیست که تلسکوپ جیمز وب ستاره L1527 را رصد کرده. سال ۲۰۲۲، جیمز وب این ستاره را با دوربین فروسرخ نزدیک (NIRCam) رصد کرد که عکس آن را در ادامه می‌بینید.

سوال‌های بسیاری درمورد تولد ستاره‌ها وجود دارد که دانشمندان امیدوارند داده‌های تلسکوپ جیمز وب آن‌ها را به جواب آن‌ها نزدیک‌تر کند؛ برای مثال، آن‌ها تا این مدت نمی‌دانند چطور و چه وقتی هم‌جوشی هسته‌ای اغاز می‌شود. این چنین چگونگی شکل‌گیری میدان مغناطیسی ستاره و نقش آن در فروپاشی و چرخش آن معلوم نیست.