به گزارش روشنفکر
یک مسیر ارتباطی تازه کشفشده که مراکز عصبی پراکندهای را در مغز و جمجمه و همه بدن به هم مرتبط میسازد، امکان پذیر مقصد تازه دانشمندان برای مبارزه با میگرن باشد.
دانشمندان مدام در تلاش بودهاند تا نشان دهند منشأ میگرن در مغز کجاست و این سردردها چطور علتدرد و علائمی نظیر استفراغ خواهد شد. در یکسوم افرادی که میگرن را توانایی میکنند، این سردردها با یک هاله و نوری درخشان که بینایی را مختل میکند اغاز خواهد شد. این اختلال بینایی نیز بعد از یک موج فعالیت ناهنجار در سراسر قشر یا لایه بیرونی مغز تشکیل میشود.
اما این که چطور این فعالیت درون مغز روی گیرندههای نورونهای حس درد در اعصاب بیرونی تاثییر میگذارند، برای دانشمندان چندان اشکار نیست.
مغز با یک سد خونی احاطه شده است که از نفوذ مواد زیان اور و عوامل بیماریزا به سیستم عصبی مرکزی جلوگیری میکند. یکی از مراکز عصبی مهم در مغز که اعصاب مرکزی را به اعصاب پیرامونی ربط میدهد عقده سهقلو (trigeminal ganglion) نام دارد. این توده لوبیاییشکل از عصبها در پایه جمجمه قرار دارد و اطلاعات حسی را از صورت و آروارهها به مغز میرساند.
پژوهشگران پیشتر گمان میکردند که عقده سهقلو خارج از سد خونی مغز قرار دارد و به این علت هدفی خوب برای داروهای تازه میگرن، مبتنی بر بازدارندههای پپتید مرتبط با ژن کلسیتونین (CGRP) می باشند. اما بیرونبودن این عقده از سد خونی به این معنی می بود که با مایع نخاعی-مغزی که مغز و نخاع را دربرگرفته، تماس ندارد.
کشف مسیر عصبی تازه میگرن
اکنون پژوهشگران دانشگاه کپنهاگ در مطالعه تازه خود روی موشها به نتیجهای کاملاً برعکس رسیدهاند. آنها دریافتند که مایع نخاعی-مغزی مولکولهای مطلبرسان را مستقیماً به سلولهای عقده سهقلو حمل میکند. در واقع مولکولها از مسیری در داخل مِنِنژ، غشای سهلایه دور مغز و نخاع، عبور میکنند.
به این ترتیب، پژوهشگران یک مسیر ارتباطی بین سیستمهای اعصاب بیرونی و درونی کشف کردهاند که به گمان زیادً رابطه بین هالههای میگرن و سردرد را توضیح میدهد.
آنها در چند آزمایش تصویربرداری لحظهای روی موشها، جریان مایه نخاعی-مغزی را از قشر بینایی مغز به مکان متداول هاله میگرن، و سپس به عقده سهقلو جستوجو کردند.
این مایع بهشدت داخل ریشه عقده سهقلو شد. تشریح مغز موشها نشان داد که این ریشهها فاقد یک پوشش محکم می باشند که از نفوذ زیاد تر مولکولهای محلول به اعماق عصبهای سهقلو جلوگیری کند. این چنین آنها دریافتند مولکولهای محلول در مایع نخاعی-مغزی در یک نیمه از قشر، به عقده سهقلو در همان سمت از سر میروال. این توضیح میدهد که چرا سردردهای میگرن یکطرفه می باشند.
پژوهشگران این چنین دریافتند که محتویات مایع نخاعی-مغزی بعد از ابراز هالهها تحول کرده می بود. این مایع حاوی CGRP و دیگر مولکولهای آزادشده از قشر بعد از موج فعالیت ناهنجار مغز می بود. این مولکولها اعصاب درون عقده سهقلو را تحریک میکردند.
این نتایج مشخص می کند که جذب مایع نخاعی-مغزی در عقده سهقلو علت سردرد میگرن است. اما این مایع بهشدت به حالت عادی بازمیگردد، که یعنی مکانیسمهایی که علتامتداد سردرد خواهد شد متفاوت می باشند.
پژوهشگران انتظار دارند که این نتایج به گسترش داروهایی مؤثرتر و هدفمندتر برای افرادی منجر شود که به داروهای جاری واکنشی نشان نمیدهند.
دسته بندی مطالب