به گزارش روشنفکر
نتایج یک مطالعه تازه نشان خواهند داد که شکل و عمق بستر اقیانوسها میتوانند تا ۵۰ درصد تغییرات را در مقدار کربنی که در اقیانوسها ذخیره میشود، توضیح دهند. دانشمندان پیش از این، این تغییرات را به عواملی غیرقطعی نسبت میدادند که نمیتوانستند بهطور کامل از بعد توضیح آنها بربیایند.
پژوهشگران دانشگاه کالیفرنیا، لسآنجلس و دانشگاه ایالتی پنسیلوانیا میگویند که این اولین باری است که نشان داده میشود شکل و عمق بستر اقیانوس نقشی بزرگ در ذخیره کربن و چرخه کربن دارند. آنها نتایج تحقیق خود را در ژورنال Proceedings of the National Academy of Sciences انتشار کردهاند.
حرکت کربن بین اتمسفر، اقیانوسها و قارهها، چرخه کربن نام دارد و یکی از بنیادیترین فرایندهایی است که اقلیم زمین را تنظیم میکنند. برخی عوامل، همانند فورانهای آتشفشانی و فعالیت انسانها، دیاکسیدکربن داخل اتمسفر میکنند. عوامل دیگر، همانند جنگلها و اقیانوسها، این گاز را جذب میکنند. اعتدال بین کربن آزادشده و کربن ذخیرهشده علتپایداری اقلیم زمین میشود.
چرخه کربن طویل مدت از قسمتهایی زیاد با مقیاسهای گوناگون راه اندازی شده است. یکی از این قسمتها «باتیمتری» یا «عمقسنجی» بستر اقیانوسها است؛ یعنی عمق ومیانگین و شکل بستر. عواملی همانند موقعیت نسبی قارهها و اقیانوسها، سطح آب، و این چنین جریانهای داخل گوشته زمین روی باتیمتری بستر اثرگذار می باشند.
ربط عمق بستر با ذخیره کربن در اقیانوسها
پژوهشگران باتیمتری بستر اقیانوسها را در ۸۰ میلیون سال قبل همانندسازی و آن را داخل یک مدل کامپیوتری کردند تا ذخیره کربن در دریاها را بازدید کنند. نتایج نشان میداد که عمق و شکل بستر روی سه عامل قلیاییت اقیانوس، حالت اشباع کلسیت و عمق خنثی کربنات (عمقی که نرخ تشکیل کلسیم کربنات با نرخ حل آن برابر است) تأثیر میگذارد.
این سه عامل، در فهمیدن چگونگی ذخیره کربن در بستر اقیانوسها نقشی کلیدی دارند. تحول عمق بستر اقیانوس در مکانهایی که عمق آب از ۶۰۰ متر کمتر است، و چگونگی توزیع بسترهایی که زیاد تر از ۱۰۰۰ متر عمق دارند، روی این سه عامل اثرگذار می باشند.
پژوهشگران این چنین دریافتند که در دوران زمینشناسی جاری، دوره سِنوزوئیک یا نوزیستی، باتیمتری بهتنهایی علت ۳۳ تا ۵۰ درصد تغییرات مشاهدهشده در ذخیره کربن اقیانوسها بوده است.
آنها میگویند که طبق معمولً مدلهای چرخه کربن عمق و شکل بستر اقیانوسها را ثابت درنظر میگیرند، یا آن را بهگفتن یک عامل ثانویه داخل مدل میکنند. این مدلها بهنادرست تغییرات در ذخیره کربن را به عواملی غیرقطعیتر نسبت خواهند داد؛ همانند دیاکسیدکربن اتمسفر، دمای ستون آب و سیلیکاتها و کربناتهایی که از رودخانهها داخل دریاها خواهد شد.
اما این پژوهش تازه مشخص می کند که شکل و عمق بستر اقیانوسها به گمان زیادً با اهمیت ترین عامل در تعیین مقدار ذخیره کربن می باشند. با دقت به این که ذخیره کربن یکی از راههای مقابله با تحول اقلیم بهشمار میرود، این یافتهها اهمیت بالایی دارند. این چنین از آنها میتوان برای یافتن سیارههای قابلسکونت در کیهان منفعت گیری کرد.
دسته بندی مطالب