روز قبل انتشار کردن گواهی سپرده خاص با نرخ سود علی الحساب ۳۰درصد در بانکها اغاز شد. بازدیدهای میدانی از حال وهوای بانکها مشخص می کند استقبال نسبی از این سیاست بالا بودهاست. برخی بانکها اجرای این بخشنامه را اغاز کردند و برخی به علت مبهمبودن آن را به تعویق انداختند، بااینحال بهنظر میرسد نیاز است خبر رسانی دقیقتری در این رابطه از سوی سیاستگذار صورت پذیرد.
به نقل از روزنامه دنیای اقتصاد، روز سهشنبه بانک مرکزی در بخشنامهای مجوز انتشار کردن گواهی سپرده خاص با نرخ سود علی الحساب ۳۰درصدی را صادر کرد. این نوشته در شرایطی اتفاق افتاد که نرخ سود سپرده بانکی در محدوده ۲۳ درصدی قرار دارد که در قیاس با نرخ تورم، علتایجاد نرخ سپرده حقیقی منفی شدهاست. در همین جهت کارشناسان مدام به منفعت گیری از ظرفیت نرخ سود بهگفتن یکی از با اهمیت ترین ابزارهای سیاستگذار پولی اصرار میکردند.
حال بهنظر میرسد در شرایطی که اجراییشدن این سیاست سالها به تعویق افتاده می بود، بانک مرکزی در کاری که میتوان آن را به طور نسبی شجاعانه دانست عمل به اجراییکردن آن هرچند بهصورت موقت کردهاست. این بخشنامه که از روز قبل اجرایی شد؛ تبلیغات بانکها در فضایمجازی برای خبر رسانی از اغاز صدور گواهی سپرده خاص با نرخ ۳۰ درصد را بهجستوجو داشت. در همین جهت در یک گزارش میدانی به شعب بانکی در سطح شهر مراجعه کرده تا حالت اراعه خدمات توسط بانکها و این چنین استقبال عموم مردم از این تصمیم بازدید بشود.
ابهام در جزئیات
مشاهدات خبرنگار «دنیایاقتصاد» از شعبه یک بانک خصوصی مشخص می کند که کارمندان این بانک با وجود ابلاغ این مصوبه، از اجرای آن خودداری کردند. علت این نوشته نیز وجود برخی ابهامات در این رابطه می بود. برای مثال این شعبه بانک از این که نرخ ناکامی ۱۲ درصدی این سپرده در صورت برداشت مبلغی از آن، روی کل سپرده اعمال میبشود یا این که فقط مبلغ اعمالشده؛ اظهار بی خبری کردند. این چنین به حرف های این شعبه، حالت نرخ مالیات و نوع قرارداد این سپردهها برای بانک اشکار نشدهاست. یقیناً این بانک وعده داده که به محض اشکارشدن جزئیات، صدور گواهی سپرده خاص را اغاز خواهد کرد. کارمندان یک بانک بزرگ دولتی نیز با تایید این که مصوبه تازه بانک مرکزی ابلاغ شدهاست و به زمان یک هفته اجرایی میبشود؛ به متقاضیان نظر دادند که پولی را صرف خرید این دارایی کنند که به زمان یکسال به آن نیاز ندارند؛ چون در صورت برداشت، نرخ ناکامی ۱۲ درصدی آن شامل کل پول خواهد شد، بااینحال رئیس این بانک اصرار کرد نرخ ناکامی تنها به مبلغ قابلبرداشت اصابت میکند، اما جواب او دربرابر این که آیا این نوشته در قرارداد ذکر میبشود؛ منفی می بود.
با مراجعه به یک بانک دولتی دیگر، با تبلیغات گسترده اغاز صدور گواهی سپرده خاص در شعبه این بانک روبه رو شد. کارمندان این شعبه در جواب به یک مراجع که درمورد سقف و کف سپرده گذاری در این اوراق میسوال کرد، انها گفتند؛ محدودیتی در این عرصه وجود ندارد و هر مقدار پولی که فرد دارد قابل سپرده گذاری است.
نظر خرید بلوکی گواهیها
این چنین کارمندان این بانک به مراجعان نظر میدادند که همه پول خود را صرف خرید یک گواهی نکنند؛ بلکه آن را در بلوکهای کوچکتر تقسیمبندی کنند. مسئله فرد دیگر که این بانک به آن اشاره کرد، معاف از مالیاتبودن این سپرده ها، امکان منفعت گیری از آن بهگفتن وثیقه و علیالحساببودن سود آن می بود، به اینمعنی که امکان پذیر در زمان سررسید سود بیشتری به افراد تعلق گیرد.
یک بانک: عجله کنید!
یکی از نکات مهم در اولین روز از اجراییشدن بخشنامه صدور گواهی سپرده، بالابودن نسبی استقبال از این سیاست تازه می بود. علاوهبر این که تعداد بسیاری از افراد در فضایمجازی از شیوه و بانکهای صادرکننده این گواهیها میپرسیدند؛ یک بانک به مراجعان اصرار میکرد که امکان پذیر به علت استقبال، سقف مقدار صدور این گواهیها در چند روز پر بشود. در اینصورت اگر بانک مرکزی پرشدن این سقف را اظهار کند؛ بانکها این فرآیند را متوقف خواهند کرد. در این چنین شرایطی بانک به افراد نظر میکرد که اگر تصمیم سپرده گذاری دارند، هرچه سریع تر جهت انجام آن عمل کنند.
یکی از نکات مهمی که در این عرصه به آن اشاره میبشود؛ منفعت گیری از ظرفیت نظام بانکی برای جذب اندوختههای مردم است، چون به علت ریسکهای سیاسی، نوسانات بازارها چندان قابلپیشبینی نیست، اما نظام بانکی مدام بهگفتن یک پناهگاه امن برای اندوختههای مردم درنظر گرفته میبشود. در این چنین شرایطی افزایش نرخ سود سپرده و نزدیکشدن آن به نرخ تورم میتواند جذابیت این بازار را افزایش دهد. یقیناً این نوشته نیازمند تداوم اجرای این سیاست و این چنین خبر رسانی دقیق و شفافتر درمورد جزئیات آن است./ دنیای اقتصاد
∎
منبع