بدنبال تنش های تازه بین ایران و پاکستان و دعوا متقابل دو سرزمین به خاک فرد دیگر، می خواهیم قوت ارتش ایران و پاکستان را با هم قیاس کنیم. جهان اسلام، خانه فرهنگ ها و فرقه های گوناگون، دو سرزمین تاثیرگذار را در خود جای داده است که از نظر قوت نظامی برجسته می باشند: ایران، کشوری با اکثریت شیعه و پاکستان، کشوری با اکثریت سنی. این دو سرزمین به گفتن پیروان شاخه های گوناگون اسلام، با مجموعه ای از چالش ها و زمان های منحصر به فرد اختصاصی به خود، در پیچ وخم پیچیده روابط بین المللی حرکت می کنند.
ایران با تاریخ غنی و جایگاهی که به گفتن کشوری با اکثریت شیعه، به گفتن یک قوت در خاورمیانه نقل است. از نظر دیگر، پاکستان، کشوری با اکثریت سنی در جنوب آسیا، یک بازیگر کلیدی در مناسبات امنیت منطقه ای بوده است. برای اطلاعات این نوشته از آمارهای گلوبال فایرپاور و رتبه بندی قدرتمندترین ارتش های جهان در سال ۲۰۲۳ منفعت گیری شده است.
قیاس قوت نظامی ایران و پاکستان
نیروی زمینی
بازدید نیروهای زمینی ایران و پاکستان بینشی در رابطه قابلیت های زمینی هر دو فراهم می کند که ستون فقرات استراتژی های دفاعی آن ها را راه اندازی می دهد. ارتش ایران به ۱,۹۹۶ تانک، ۶۵،۷۶۵ خودروی جنگی زرهی، ۴،۸۷۳ قطعه توپخانه شامل ۵۸۰ واحد توپخانه خودکششی و ۲،۰۵۰ واحد توپخانه غیرخودکششی و ۷۷۵ توپخانه راکتی تجهیزاست. این نشان دهنده ضمانت ایران به نیروی زمینی متنوع و تجهیزاست که قادر به مانور در مناطق گوناگون باشد.
آخرین مطالب
در روبه رو، ارتش پاکستان دارای ۳،۷۴۲ تانک، ۵۰،۵۲۳ خودروی جنگی زرهی، ۶،۳۰۸ واحد توپخانه شامل ۷۵۲ واحد توپخانه خودکششی و ۳,۲۳۸ واحد توپخانه غیرخودکششی و ۶۰۲ توپخانه راکتی است. نیروهای زمینی پاکستان بر قابلیت زرهی قابل توجهی اصرار دارند که نشان دهنده تمرکز آن ها بر تطبیق پذیری و قوت در انواع گوناگون سناریوهای جنگی است.
هر دو سرزمین ضمانت قابل توجهی به نیروهای زمینی خود نشان می دهند و هر یک از آن ها توانایی های خود را برای پرداختن به چالش های امنیتی منطقه ای تنظیم می کنند. اصرار ایران بر توپخانه و راکت با حالت دفاعی این سرزمین همخوانی دارد، در حالی که توان زرهی قوی پاکستان بر رویکرد استراتژیک این سرزمین در عملیات زمینی اصرار دارد. هنگامی به جزئیات نیروهای زمینی آن ها می پردازیم، اشکار می بشود که ایران و پاکستان با جدیت نیروهای زمینی خود را برای مقابله با تهدیدات در حال تکامل و تامین تمامیت ارضی خود شکل می دهند.
نیروی هوایی
در حوزه دائماً در حال تکامل قوت نظامی، نیروهای هوایی کشورها نقشی محوری در شکل دهی به قابلیت های استراتژیک ایفا می کنند. ایران و پاکستان، دو بازیگر تاثیرگذار در منطقه، ویژگی های متمایزی را در توانایی های نیروی هوایی خود نشان می دهند. نیروی هوایی ایران شامل ۵۵۱ فروند با ۱۸۶ فروند جنگنده، ۷۵ فروند هواپیمای چندمنظوره، ۲۳ فروند هواپیمای تهاجمی، ۱۲۹ فروند هلیکوپتر (۱۳ هیلکوپتر تهاجمی) و ۸۳ فروند هواپیمای جنگی بدون سرنشین بزرگ است. این ناوگان متنوع نشان دهنده ضمانت ایران به نگه داری یک نیروی هوایی همه کاره و از نظر فناوری پیشرفته است. ایران دارای ۳۱۹ فرودگاه است.
از نظر دیگر، نیروی هوایی پاکستان با مجموع ۱,۴۳۴ فروند هواپیما، از جمله ۳۸۷ فروند جنگنده، ۲۷۵ فروند هواپیمای چندمنظوره، ۶۹ فروند هواپیمای تهاجمی، ۳۵۲ فروند هلیکوپتر (۵۷ هلیکوپتر تهاجمی) و ۱۱۳ فروند پهپاد بزرگ، حضوری قوی دارد. اصرار بر قابلیت های چندمنظوره در نیروی هوایی پاکستان بر تمرکز آن بر انعطاف پذیری و سازگاری در سناریوهای گوناگون عملیاتی اصرار دارد. پاکستان دارای ۱۵۱ فرودگاه است.
هر دو سرزمین، در حالی که در تعداد هواپیماهای خاص متفاوت می باشند، ضمانت به نگه داری برتری هوایی را نشان می دهند. ترکیب پویای جت های جنگنده، هواپیماهای چندمنظوره و قابلیت های بدون سرنشین، رویکرد استراتژیک دو سرزمین به دفاع هوایی را تحکیم می کند. هنگامی پیچیدگی های نیروهای هوایی آن ها را بازدید می کنیم، آشکار می بشود که ایران و پاکستان در حال سازگاری با جنگ مدرن می باشند و از پیشرفت های فناوری برای مطمعن از حفاظت از حریم هوایی جدا گانه خود منفعت گیری می کنند.
نیروی دریایی
در آب های ژئوپلیتیک خاورمیانه و جنوب آسیا، توانمندی های دریایی ایران و پاکستان به گفتن مولفه های حیاتی زرادخانه های استراتژیک آن ها نقل می بشود. نیروی دریایی ایران متشکل از ۱۰۱ کشتی، شامل ۷ رزمناو ، ۳ ناوچه و ۱۹ زیردریایی است. با وجود نداشتن ناو هواپیمابر یا ناوشکن، اصرار ایران بر ناوگان زیردریایی، اصرار بر تمرکز بر قابلیت های دریایی نامتقارن است که برای محیط پیچیده دریایی منطقه مناسب است.
در روبه رو، نیروی دریایی پاکستان متشکل از ۱۱۴ کشتی، شامل ۹ رزمناو، ۲ ناوشکن،۷ ناوچه و ۸ زیردریایی است. نبوده است ناوهای هواپیمابر و ناوشکن با استراتژی دریایی منطقه ای پاکستان همخوانی دارد و بر یک نیروی دریایی همه کاره و چابک که قادر به حفاظت از خطوط ساحلی گسترده خود باشد، اصرار دارد.
هر دو سرزمین، با وجود تفاوت در ترکیب ناوگان، ضمانت به تامین منافع دریایی را نشان می دهند. اصرار ایران بر زیردریایی ها همسو با استراتژی دفاعی این سرزمین است، در حالی که ناوگان متنوع پاکستان نشان دهنده سازگاری با چالش های منطقه ای است. با تکامل پویایی دریایی، ایران و پاکستان به لحاظ استراتژیک نیروی دریایی خود را برای سازگاری با پیچیدگی های ژئوپلیتیک و حفاظت از منافع حیاتی دریایی در مناطق وابسته خود قرار می دهند.
سلاح هسته ای
ایران سلاح هسته ای ندارد. از نظر دیگر پاکستان که از امضاکنندگان پیمان منع گسترش سلاح های هسته ای نیست، در اغاز دهه ۱۹۷۰ میلادی پیگیری قابلیت های هسته ای خود را اغاز کرد. پاکستان که در ابتدا با پشتیبانی قوت های غربی نخستین نیروگاه هسته ای خود را در نزدیکی کراچی تاسیس کرده می بود، به سمت گسترش سلاح هسته ای روی آورد. در بحبوحه تلاش های هسته ای هند، پاکستان مقصد خود را ساخت سلاح هسته ای خبرداد. اگر چه شایعاتی در رابطه توانایی های هسته ای پاکستان در اواسط دهه ۱۹۸۰ انتشار شد، اما تا سال ۱۹۹۸ این سرزمین شش آزمایش هسته ای در جواب به پنج آزمایش هند انجام داده می بود. این کار نقطه عطفی در تاریخ هسته ای پاکستان می بود و جایگاه این سرزمین را به گفتن یک سرزمین دارای سلاح هسته ای در عرصه جهانی تثبیت کرد.
ایران در برابر پاکستان؛ چه فردی پرقدرت است؟
برسی قوت نسبی کشورها کار پیچیده ای است که شامل در نظر گرفتن عوامل مختلفی همانند قوت نظامی، شاخص های اقتصادی، نفوذ ژئوپلیتیک و قابلیت های تکنولوژیکی است. ایران و پاکستان هر دو دارای نقاط قوت و چالش های منحصر به فردی می باشند و مناسبات قوت آن ها بسته به معیارهای خاص مورد بازدید می تواند متفاوت باشد.
در رتبه بندی گلوبال فایرپاور، پاکستان در رتبه نهم و ایران در رتبه چهاردهم قدرتمندترین نیروهای نظامی جهان قرار دارند. از لحاظ نیروی نظامی فعال، قوت هوایی، قوت زمینی و قوت دریایی، پاکستان نسبت به ایران برتری دارد و در عرصه های منبع های طبیعی، اقتصاد، لجستیک و جغرافیا ایران شرایط بهتری نسبت به پاکستان دارد. جمعیت پاکستان بیشتر از ۲۴۷ میلیون و جمعیت ایران نزدیک به ۹۰ میلیون نفر است که همین تفاوت در تعداد نیروهای فعال، ذخیره و مناسب رزم نیز دیده می بشود. تعداد پرسنل فعال نظامی پاکستان ۶۵۴,۰۰۰ نفر و برای ایران ۶۱۰,۰۰۰ نفر تخمین زده می بشود. تعداد نیروهای شبه نظامی پاکستان نیز بیشتر از دو برابر ایران اظهار شده است. نیروی کار ایران بیشتر از ۲۷.۵ میلیون نفر و این عدد برای پاکستان بیشتر از ۷۳ میلیون نفر است.
بودجه دفاعی پاکستان در سال ۲۰۲۳ میلادی بیشتر از ۶.۳ میلیارد دلار و بودجه دفاعی ایران نزدیک به ۱۰ میلیارد دلار گفتن شده است. یقیناً برخی منبع های بودجه نظامی دو سرزمین را به ترتیب ۲۵ و ۱۰ میلیارد دلار نیز اظهار کرده اند که در هر صورت نشان می دهد بودجه دفاعی ایران بیشتر از پاکستان است. بدهی خارجی پاکستان ۱۱۰ میلیارد دلار و بدهی خارجی ایران تنها ۸ میلیارد دلار است. همین اختلاف در رابطه منبع های مالی در بانک های خارجی نیز دیده شده و از لحاظ اقتصادی همه چیز به سود ایران است.
از نظر قابلیت های نظامی، هر دو سرزمین نیروهای قابل توجهی داشته و هر کدام نقاط قوت و برتری های استراتژیک خاص خود را دارند. پاکستان در قیاس با ایران بودجه دفاعی کمتری دارد، اما قوت نظامی تنها یک جنبه از قوت کلی یک سرزمین است.
از نظر اقتصادی، ایران در قیاس با پاکستان اقتصاد متنوع تری دارد و تشکیل ناخالص داخلی بیشتری دارد. با این حال، قوت اقتصادی تنها توسط تشکیل ناخالص داخلی تعیین نمی بشود، چون عوامل فرد دیگر همانند ارامش اقتصادی، زیرساخت ها، و نوآوری نیز نقش های مهمی را ایفا می کنند. قوت ایران در تشکیل نفت و گاز علتمی بشود که ایران از این لحاظ زیاد برتر از پاکستان باشد. وسعت ایران نیز بیشتر از دو برابر پاکستان است و ایران خطوط ساحلی بیشتری دارد.
از نظر ژئوپلیتیکی، هر دو سرزمین نقش های مهمی را در مناطق مربوط به خود ایفا می کنند. ایران در خاورمیانه و پاکستان در جنوب آسیا اهمیت استراتژیک دارند و بر مناسبات منطقه ای تاثیرگذار می باشند.
منبع