کووید-۱۹ میتواند اندامهای مختلف بدن مانند مغز، ریهها، قلب و کلیهها را تحت تاثیر قرار دهد. اما پس از پایان بیماری چه اتفاقی برای این اندامها میافتد؟ چه مدت طول میکشد تا آنها بهبود یابند؟ یک مطالعه جدید سعی کرد با استفاده از اسکن امآرآی برای بررسی اندامهای افراد بستریشده در بیمارستان با کووید-۱۹ به این سؤالات پاسخ دهد.
این مطالعه یکی از جامعترین مطالعات امآرآی پس از کووید-۱۹ تا به امروز است. مطالعه شامل ۲۵۹ بیمار با کووید-۱۹ بود که در بریتانیا بستری شده بودند و ۵۰ نفر که هرگز به این بیماری مبتلا نشده بودند.
حدود ۵ ماه پس از ترخیص، بیماران تحت اسکن امآرآی از ریه، قلب، مغز، کلیهها و کبد قرار گرفتند. آنها همچنین آزمایش خون و فیزیولوژیک انجام دادند و پرسشنامههایی را در مورد علائم خود پر کردند.
تحقیقات چه چیزی را نشان داد؟
محققان دریافتند که کووید-۱۹ با ایجاد ناهنجاریهایی در چندین اندام، بهویژه مغز و ریهها، حتی ماهها پس از بهبودی مرتبط است.
حدود ۶۰ درصد از بیماران حداقل در دو اندام ناهنجاری داشتند، درحالیکه تنها ۲۷ درصد از افراد آلوده نبودند. پس از تنظیم عواملی مانند شاخص توده بدن و مصرف سیگار، احتمال ابتلای بیماران به ناهنجاریهای مغزی مانند کاهش حجم مغز و ضایعات در ماده سفید، سه برابر بیشتر از افراد غیر آلوده بود. آنها همچنین سه برابر بیشتر در معرض ناهنجاریهای ریوی، مانند زخم و التهاب بودند.
با اینحال، این مطالعه هیچ تفاوتی در ناهنجاریهای قلبی بین بیماران و افراد غیرآلوده پیدا نکرد. این نتیجه شگفتانگیز بود، زیرا تحقیقات قبلی نشان میداد که کووید-۱۹ میتواند به قلب آسیب برساند.
محققان حدس زدند که قلب ممکن است سریعتر از هر آسیب ناشی از کووید-۱۹ بهبود یابد، یا اینکه مشکلات قلبی مشاهده شده در برخی از بیماران ممکن است مستقیماً با کووید-۱۹ مرتبط نباشد.
محدودیتهای مطالعه اسکن امآرآی
این مطالعه فقط ارتباط بین کووید-۱۹ و آسیب اندام را نشان میدهد. اثبات نمیکند که کووید-۱۹ باعث آسیب میشود یا توضیح نمیدهد که چگونه اتفاق میافتد.
محققان خاطرنشان کردند که اسکن امآرآی از بیماران قبل از عفونت انجام نشده است، بنابراین نمیتوانند وضعیت اندام را قبل و بعد از کووید-۱۹ مقایسه کنند. بدون امآرآیهای قبل از کووید-۱۹، تشخیص اینکه کدام ناهنجاری قبلا وجود داشت غیرممکن است. ممکن است برخی از بیماران از قبل مشکلاتی داشته باشند که آنها را مستعد ابتلا به بیماریهای شدید میکند.
این یافتهها بر ضرورت رویکردهای درمانی جامع با هدف قرار دادن جنبههای مختلف و اجرای خدمات چندگانه برای افرادی که در روند بهبودی از کووید-۱۹ هستند، تأکید میکند.
یکی از محدودیتهای مطالعه این بود که افراد غیر آلوده بهطور متوسط جوانتر و سالمتر از بیماران بودند، که این ممکن است آنها را کمتر مستعد آسیب اندام کند.
علیرغم این محدودیتها، مطالعاتی مانند این دادههای مهمی را ارائه میدهند و نیاز به یک رویکرد چند رشتهای برای مراقبتهای پس از کووید را برجسته میکند.
این مطالعه در The Lancet Respiratory Medicine منتشر شد.
منبع